Moet je een training verplichten?

Het was voor mij het meest opvallende resultaat uit ons interview-onderzoek vorig jaar: 

Om te gaan leren moet je het voor veel medewerkers verplichten, maar door die verplichting vinden ze het per definitie minder leuk.

Ik krijg heel vaak de vraag of ik vind dat de organisatie een training die wij komen verzorgen moet verplichten of juist niet. Heel eerlijk gezegd heb ik hier lange tijd over getwijfeld. Het verhoogd misschien wel de deelname, maar of dat nou de juiste motivatie is? 

Ik heb hier heel veel over nagedacht, gelezen en gepraat. Inmiddels durf ik wel te zeggen dat een training verplicht stellen geen goed idee is. Als je wilt weten waarom niet en wat dan wel een goed idee is, lees dan verder. Kleine disclaimer: ik heb het hier natuurlijk niet over wettelijk verplichte trainingen zoals voor BHV en voorbehouden handelingen.

ALLEREERST: MAG JE EEN TRAINING WEL VERPLICHTEN?

Voordat ik in ga op de vraag of het verstandig is om een training te verplichten, laten we eerst een kijken of dat überhaupt wel mag. Het korte antwoord is: ja, dat mag. Het langere antwoord: als een werkgever kan beargumenteren dat het volgen van een training nodig of gewenst is voor het goed uitvoeren van zijn functie, dan kan een werknemer daartoe verplicht worden. Hierbij dient de werkgever wel rekening te houden met de omstandigheden van de werknemer, zoals wanneer de training buiten werktijd is en dat lastig is in de privésituatie. 

Vanaf 22 augustus 2022 moet een verplichte training wel vergoed worden aan de werknemer, zowel in tijd als in geld. De nieuwe CAO VVT speelt hier al op in. In hoofdstuk 5 ‘Goed zijn en nog beter worden’ is afgesproken dat:

• zorgorganisaties in hun jaarlijks opleidingsplan vastleggen welke trainingen verplicht zijn (paragraaf 5.1.2)
• dat die trainingen vergoed worden in tijd en geld (paragraaf 5.2.3)

Ook goed om te weten: alle functiegerelateerde scholingen moeten volgens de CAO vergoed worden, dus niet alleen de verplichte. Ik zie hier nog wel een groot grijs gebied, maar dat is een hele andere vraag.

De Kamer van Koophandel heeft een helder artikel over de nieuwe afspraken over het vergoeden van verplichte trainingen.

WAAROM VERPLICHTEN WE EIGENLIJK?

Nu we weten dat verplichten wel mag, is de hamvraag: waarom zou je dat überhaupt doen, medewerkers verplichten om ergens aan deel te nemen? We snappen allemaal dat het veel mooier is als verplicht stellen niet hoeft. Ik hoef niemand uit te leggen dat iets doen omdat je het zelf wilt altijd beter werkt dan iets doen omdat je het moet van een ander.

Verplichten is dus per definitie een noodgreep, iets wat je liever niet doet.

Toch zijn trainingen in de ouderenzorg ontzettend vaak verplicht. 

De belangrijkste reden waarom je een training verplicht zou stellen, is omdat je ervanuit gaat dat er dan meer mensen aan deelnemen. 

En die deelname is belangrijk. Als organisatie steek je er geld en tijd in, en heb je als het goed is ook een doel voor ogen met de training. Hoe meer mensen deelnemen, hoe groter de kans dat je je doel ook haalt. Voor de collega’s onderling is het ook belangrijk, want je wilt graag dat jij niet enige bent die zich inzet om jezelf bij te scholen. 

VERPLICHTEN WERKT NIET

Het gaat dus om een hogere deelname. Als dat de belangrijkste reden is, werkt het dan ook? Gaan er meer mensen naar je training of maken meer mensen je e-learning puur en alleen omdat je zegt dat dat moet? Ik durf wel te zeggen:

Verplicht stellen verhoogt de deelname niet.

Dit kan ik vanuit 2 invalshoeken onderbouwen.

Ten eerste vanuit onze trajecten met de zorgorganisaties. Ik vraag standaard wat er nog meer loopt en welke andere trainingen de medewerkers hebben gehad. Vaak is er dan bijvoorbeeld al een e-learning geweest. Die eigenlijk altijd verplicht was. Als ik dan vraag naar de mate van deelname daaraan, is het opvallende dat dat vaak laag is of men het niet eens weet. Ook de trainingen die wij komen geven zijn vaak verplicht voor de deelnemers. En ook dan zien we dat dat eigenlijk niks uitmaakt voor de opkomst. Er zijn alsnog honderd-en-een redenen waarom medewerkers er niet zijn. Die redenen zijn hetzelfde als bij trajecten waarbij de training niet verplicht is.

Natuurlijk horen onze trainers ook weleens: ik ben hier omdat het moet. Dat is jammer. Want je hebt dan als trainer een achterstand voordat je begonnen bent. Je moet veel harder werken om iemand in een open leerhouding te krijgen, daar gaat veel tijd en energie aan verloren. Het leerrendement is dan ook lager. Wij geloven dat die mensen er ook wel waren geweest als de training niet verplicht was, maar men op de juiste snaar was geprikkeld om te komen. Dit is dan ook precies waar onze aanpak zich op richt: aansluiten bij de persoonlijke behoeften en hoog leerrendement. 

Lees hier over hoe wij dat aanpakken met 6-fasen scholingsaanpak.

Ten tweede zien wij dat verplicht stellen niet leidt tot een hogere deelname ook in de respons op onze Kennismonitoren. Er zijn organisaties die het invullen ervan verplichten en er zijn er die het stimuleren. Je raadt het ondertussen misschien al: de motiverende organisatie behalen de hoogste respons. Zelfs 100% komt voor! Geloof mij, organisaties die de Kennismonitor alleen maar aankondigen en na drie weken de respons bekijken halen die 100% niet.

Het verschil wordt niet gemaakt in het verplicht stellen, maar in de drive en inspanning die de organisatie er in stopt.

Dus voor mij is het inmiddels wel duidelijk. Verplicht stellen verhoogt de deelname niet.

IS VERPLICHT OOK ECHT VERPLICHT?

Dan nog even iets anders over dat verplichten. Ik vind: als je het verplicht stelt, moet je het ook echt verplicht stellen. Dat betekent dat je bijhoudt wie deelneemt en wie niet en dat helder is wat er gebeurt als iemand niet deelneemt. Dat bijhouden vraagt een behoorlijke inspanning. Je hebt een administratie nodig en iemand die dat in de gaten houdt. En wat is je plan als iemand niet deelneemt? Ga je bij online trainingen herinneren tot je een ons weegt? Heb je bij klassikale trainingen herkansingsmomenten? Hoe lang ga je daarmee door? Echt verplicht stellen is dus tijdrovend en ingewikkeld. En daarom zien wij dan ook dat met ‘verplicht’ in de praktijk heel verschillend wordt omgegaan.

Verplicht is in werkelijkheid lang niet altijd echt verplicht. Wat is dan nog de waarde ervan, wetende dat het funest is voor de motivatie?

Nu we weten dat verplichten de deelname niet verhoogt, valt de belangrijkste reden om het te doen weg. Sterker nog, het verlaagt direct het leerrendement. Want, zo zeiden de verzorgenden in ons onderzoek, het maakt leren minder leuk. Je staat minder open om te leren. Je hebt meer een ‘ik laat het wel over me heen komen’ houding dan een ‘ik ben benieuwd!’ houding. Mijn advies:

Stel trainingen niet langer verplicht.

Lees hier meer inzichten over hoe verzorgenden het liefst leren uit ons interview-onderzoek.

WAT WERKT DAN WEL?

Wat maakt dan wel dat iemand tot leren komt? Daarvoor zijn deze 3 dingen echt cruciaal: 

• je hebt het gevoel dat je leidinggevende het belangrijk vindt dat je leert 
• je vindt het zelf zinvol en/of leuk
• je mag er tijd voor schrijven 

En ja, leren kan ook leuk zijn! Hoe je daarvoor zorgt, met praktische tips, vertel ik in mijn volgende blog.